Auteur: Nicky Pouw
Uitgever: Amsterdam University Press, 2020
Nicky Pouw brengt dit boek uit in het jaar van Corona. Dat maakt de roep om onze economie anders in te gaan richten alleen maar urgenter. Het boek behandelt enerzijds de redenen waarom we de economie grondig moeten herzien. In het boek geeft Pouw tien redenen waarom onze economie moet veranderen.
Het blijft niet bij constateringen. Nicky Pouw komt ook met een doordachte aanpak van de problemen en ze stelt een matrix voor waarin zij het menselijk welzijn in het centrum van de economie plaatst, in plaats van economische groei.
Het probleem
Het beleid dat wordt gebaseerd op de dominante neoklassieke economie stelt een enorm vertrouwen in groei van de economie, die wordt uitgedrukt in één getal: het BBP. De problemen van groei komen aan het ligt wanneer er een crisis toeslaat. Op dat moment ontdekken we gevaren: een fragiel evenwicht, bijvoorbeeld in economische groei of tussen vraag en aanbod, wordt verstoord en dit brengt met risico’s met zich mee voor bijvoorbeeld de volksgezondheid of internationale veiligheid.
Het welzijn nader uitgewerkt
In plaats van economische groei staat het welzijn dat mensen zelf en in relatie tot hun omgeving nastreven, centraal. Welzijn is een breder begrip dan welvaart en kent een materiële, relationele en subjectieve dimensie.
- De materiële dimensie betreft het streven van mensen naar materiele zaken, maar denk daarbij ook aan bijvoorbeeld een opleiding en inkomen. Hierbinnen valt dus de basis van bestaanszekerheid.
- De relationele dimensie gaat over hoe mensen gebruik maken van sociaal kapitaal en hoe ze zich verhouden tot de natuur om welzijn te realiseren.
- De subjectieve dimensie betreft hoe mensen hun waarden en normen bepalen en hoe zij kwaliteit van leven evalueren.
Op basis van deze dimensies komt Pouw in haar boek tot een set van drie welzijnseconomie matrices (WEM’s). Aan de hand hiervan kunnen economen onderzoeken hoe wij bij het maken van economische keuzen al deze dimensies een rol kunnen laten spelen. De Welzijnseconomie Matrix biedt daarmee een afwegingskader om economische beslissingen inzichtelijk te maken. Dat de matrices nog niet op operationeel zijn ingevuld kan de auteur niet worden verweten: dit is een breed maatschappelijk debat dat we nu moeten opstarten.
Maarten Nijman