
Waarom nieuwe economie?
De wereld loopt tegen grote maatschappelijke problemen aan als klimaatverandering, groeiende ongelijkheid en politieke en economische instabiliteit. De economie staat centraal bij deze problemen, zowel als oorzaak als oplossing. Ons economieonderwijs heeft veel invloed op hoe we als samenleving kijken naar en omgaan met deze maatschappelijke uitdagingen. Het huidige economieonderwijs schiet echter vaak tekort.
Stichting Our New Economy richt zich daarom op het hervormen van het economieonderwijs, van voortgezet tot en met wetenschappelijk onderwijs. Wij proberen de echte wereld, morele dilemma’s en verschillende ideeën over hoe de economie werkt meer in lessen en colleges te brengen.
Vind je dit ook belangrijk? Steun ons dan!
Wat is nieuwe economie?
Economie wordt in Nederland gegeven op verschillende niveaus, die elk hun eigen uitdagingen kennen. Lees verder wat we bedoelen met nieuwe economie voor het voortgezet onderwijs, het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs.
Voortgezet onderwijs
Middelbaar onderwijs in de economie heeft een belangrijke rol in onze samenleving. De meeste leerlingen gaan iets anders studeren, dus dit is het laatste onderwijs wat ze over de economie krijgen. De grote uitdaging: beperkte ruimte en aandacht. Welke kernconcepten breng je over in die paar uurtjes per week? Hoe leer je ze kijken naar de wereld om hen heen?
Lees verder
Wat moet ons economisch systeem brengen? Materiële groei is niet langer een doel op zich, het gaat om welzijn (OECD, 2020). Dat wordt bepaald door de soort groei die we creëren, door de verdeling daarvan, en onze vormen van samenleven met elkaar. In onze lesbrieven stellen we dan ook drie vormen van waarde op gelijk niveau: financieel, sociaal en ecologisch.
Diversiteit van rollen, diversiteit van waarden. Mensen hebben verschillende rollen in de economie, die elk een eigen logica kennen. Als consumenten willen we goede en betaalbare producten waar we ons prettig bij voelen. Als werknemers of ondernemers willen we geld verdienen. Als burgers willen we een sterke en doordachte overheid, en een eerlijke samenleving. Als reizigers op ‘spaceship earth’ willen we een robuuste en florerende natuur. Die diversiteit van rollen vraagt om verschillende perspectieven.
Hoe leren we de economie begrijpen? Je kunt niet alles met dezelfde bril zien: soms heb je een verrekijker nodig, soms een microscoop, en soms gewoon een leesbril. Wij staan dan ook voor een onderwijs van pluralisme: door vanuit verschillende invalshoeken te kijken, met verschillende benaderingen, zie je meer. De economische wetenschap kent een rijke diversiteit aan theoretische stromingen, en is bovendien voortdurend in ontwikkeling. Wij houden het veld bij en verwerken de belangrijkste vernieuwingen in onze materialen.
Meer dan markt en geld. We denken bij economie al snel aan betaalde, for-profit bedrijven die producten of diensten leveren. Maar de economie is veel groter dan de markt. Bijna de helft van al het werk dat we voor en met elkaar doen is onbetaald. Daarnaast zijn hele sectoren, zoals zorg en onderwijs, grotendeels non-profit. Dan zijn er nog de commons, economische factoren die niet iemands eigendom zijn, maar door een groter collectief beheerd worden. Denk aan kennis waar geen copyright op rust, publieke ruimtes, de oceanen en de rest van de natuur.
Hoe kunnen wij hierbij helpen? Samen met stichting Day for Change maken we lesbrieven, kant-en-klaar voor gebruik in de klas, inclusief powerpoint, werkbladen en docentenhandleiding. Daarnaast schrijven we momenteel aan een integrale visie voor de aanstaande curriculumherziening op het vo. Dit alles vind je op economieles.nu.
Meer weten? Neem contact op met onze vo-teamleider Maarten: maarten.nijman@ourneweconomy.nl.
Hoger beroepsonderwijs
Economie op het hbo draait niet om abstracties. Het is een beroepsopleiding, waar jongeren leren werken in bedrijven en non-profit organisaties. Dat zorgt voor een spanningsveld. Aan de ene kant verdient de nieuwe generatie een gezonde samenleving en natuur, en de economische skills die daarvoor nodig zijn. Aan de andere kant moeten afstudeerders klaar zijn om mee te draaien in het huidige bedrijfsleven. In dit spanningsveld ontwikkelen wij onderwijsmaterialen en workshops.
Lees verder
Duurzaamheid als kerncompetentie. Economie staat niet los van de samenleving en natuur, het is één geheel. In het bedrijfsleven groeit dan ook de aandacht voor duurzame economie en nieuwe waardesystemen. Tegelijkertijd is dit inzicht vaak nog fragmentarisch. De grote uitdaging aan het hbo: hoe geven we studenten de tools, vaardigheden en houding mee om sociale en ecologische duurzaamheid echt integraal mee te kunnen nemen in hun werk?
Klaar voor een veranderende wereld. We kunnen niet zomaar de maatschappelijke uitdagingen van deze tijd op de schouders van de nieuwe generatie gooien. Maar hun leven zal zich afspelen in een wereld die snel verandert, waar sociale en ecologische criteria een belangrijk onderdeel vormen van het bedrijfsleven. Deze verschuiving vraagt om concepten zoals de circulaire economie, sociaal ondernemerschap en persoonlijk leiderschap: weten waar je voor staat, hier verantwoordelijkheid voor nemen en kunnen handelen.
Hoe kunnen wij hierbij helpen? We ontwikkelen momenteel een gids voor het hoger economisch onderwijs. Die biedt tools voor een gap-analyse van de huidige opleiding. Vervolgens helpen we bij het doorontwikkelen van een visie op de ontwikkeling van het vakgebied, contacten met voorlopers, nieuwe leermaterialen en een raamwerk voor curriculumontwerp. We richten ons daarbij op het persoonlijke niveau en het systemische niveau, en op de specifieke kernvakgebieden in het economisch domein, zoals management, logistiek, marketing, accounting, etc.
Meer weten? Neem contact op met onze hbo-teamleider Magid: magid.el.massoudi@ourneweconomy.nl.
Wetenschappelijk onderwijs
In het wetenschappelijk onderwijs woedt een strijd tussen twee visies op het economisch vakgebied: is het een bepaalde manier van kijken, ‘denken als een econoom’, of gaat het om het bestuderen van ons economische systeem, ‘begrijpen van de economie’? De afgelopen decennia is het eerste idee dominant geworden in de academische wereld. Dat is begrijpelijk, aangezien wetenschappers zich graag organiseren rondom specifieke theorieën en ideeën.
Lees verder
Maar is ook zorgelijk, want hierdoor krijgen studenten geen brede blik mee op ons economisch systeem. Daardoor mist onze samenleving de experts die we zo hard nodig hebben in de transitie naar een duurzaam en op de lange termijn leefbaar economisch systeem. Wij staan dan ook voor de tweede optie: economie als de discipline die zich richt op het bestuderen van de economie, kijkend door verschillende brillen.
We houden daarbij drie kernprincipes aan.
- Real world. Een opleiding mag niet puur theorie zijn, maar moet ook flink de echte economie in duiken. Dat betekent leren over economische sectoren en maatschappelijke vraagstukken zoals klimaatverandering en technologische ontwikkeling.
- Pluralisme. Diversiteit van perspectieven is de kern van een academische opleiding: elke klus vraagt om een andere combinatie van gereedschappen. Die zijn ruimschoots voorhanden binnen de discipline, maar worden vaak onvoldoende meegegeven aan studenten.
- Waarden. Economische vraagstukken zijn zelden waardenneutraal. Momenteel worden die waarden vaak weggestopt in wiskundige modellen. Dat kan, maar het is sterker om studenten er direct mee te leren omgaan. Zo leren ze om later, in hun werk, deze thema’s op een gezonde manier te bespreken met opdrachtgevers en burgers.
Via ons internationale Center for Economy Studies bieden we workshops, praktische tools en nieuwe lesmaterialen aan die de bovenstaande ideeën concrete vorm geven in het onderwijs.
Meer weten? Neem contact op met wo-teamleider Sam, op sam.de.muijnck@ourneweconomy.nl.
Wil je meer weten over het begrip Nieuwe Economie?
- Er zijn inmiddels diverse boeken verschenen over dit onderwerp.
- Er is een gratis online- trainingen die een goede introductie geeft
- Luister naar onze podcasts
- Kijk onze online dialogen met visionaire economen