Wat ons betreft is de Nieuwe Economie een paradigmaverschuiving gebaseerd op een aantal principes.
Nieuwe Economie staat niet tegenover ‘oude economie’ als goed versus slecht. Het is vooral de paradigmaverschuiving zoals bijvoorbeeld door de OECD beschreven en steeds breder in de literatuur aangehaald: een economisch denken dat welzijn, of brede welvaart, centraal stelt en dat erkent dat economische groei op zichzelf geen doel (meer) is.
1. Voer beleid op basis van juiste economische aannames en nieuwe inzichten
In veel economische modellen zitten aannames over rationeel menselijk gedrag, behoefte aan groei, voorspelbaarheid en evenwicht in markten. Maar kloppen deze aannames wel en moeten ze ook het uitgangspunt zijn van alle economische wetenschap? Niet alle economen bepleiten een aandeelhouderskapitalisme, of een structurele groei van het bbp. En er vindt relevant en innovatief onderzoek plaats aan universiteiten dat maar moeizaam zijn weg vindt naar de beleidspraktijk. Hier willen wij graag zichtbaarheid aan geven.
2. Bied ruimte voor pluralisme in economische opleidingen.
Pluralisme wil zeggen dat verschillende inzichten naast elkaar kunnen bestaan. Diversiteit in achtergrond, gender en economische stroming verrijkt de wetenschap. De economische wetenschap heeft een rijke historie en kent een diversiteit aan theoretische stromingen. Economen kunnen bovendien de vruchten plukken van kennis en inzichten uit andere wetenschappelijke disciplines zoals de sociale wetenschap, psychologie, ecologie, kunsten, etc.
3. Leer werken met betere indicatoren om de staat van de economie meten
ONE betrekt vernieuwende economen bij haar missie: economen die onderzoeken hoe paradigmaveranderingen plaatsvinden bij haar missie. Met hen gaan we op zoek naar bruikbare indicatoren die belangrijk zijn voor de economische transitie. Dat kunnen indicatoren zijn op macro niveau, zoals de brede welvaartsmonitor of indicatoren die ook welzijn beter kunnen meten. Of het zijn indicatoren op micro niveau, zoals integrated reporting. Of indicatoren die nog breder kijken, w.o. de Economy of the Common Goods matrix.
4. Zorg dat de economische wetenschap en macht niet met elkaar vervlochten zijn
Economen dienen de samenleving en niet de top of de bestuurders. Tegelijk zitten economen in organisaties of bestuurslagen vaak dicht bij de macht. Er is onderzoek nodig naar deze vervlechting. In het nieuwe denken hebben bedrijven een (maatschappelijke) betekenis, die verder reikt dan korte termijn maximalisatie van winst of productiviteit. Daarmee is economie ook normatief en zeker niet altijd exact.
5. Focus op welzijn en brede welvaart in plaats van economische groei
In de hedendaagse economie wordt vaak gedacht dat groei van het Bruto Binnenlands Product (BBP) de beste manier is om welvaartsgroei te realiseren. Want velen stellen de noodzaak van groei inmiddels ter discussie. We zien dat de neoklassieke economische theorie dominant is en dat mensen op basis hiervan organisaties inrichten, problemen oplossen of adviezen geven. Maar deze aanpak heeft ons niet geholpen om de grote maatschappelijke problemen van deze tijd op te lossen. We hebben dus ook andere ideeën en theorieën nodig. Ons streven is bovenal het welzijn van mens en ecosysteem, met als randvoorwaarden de juiste hoeveelheid goederen en diensten van de hoogste kwaliteit plus hergebruik van grondstoffen.
6. Breder economisch denken en handelen vereist breder economisch onderwijs
Individuele economische vrijheid is in westerse landen verheven tot hoogste goed. Dit gaat ten koste van natuurlijke hulpbronnen en andere mensen over de hele wereld, nu en in de toekomst. In de klassiek liberale visie zijn medemensen vaak concurrenten die moeten worden verslagen. Of het zijn te dure werknemers of consumenten waaraan te verdienen valt. Er hoeft niet persé een behoefte te zijn aan sommige producten en diensten. Als ze maar verkocht worden. Nieuwe economen zien geld vooral als middel en niet als doel. Zij stellen het huidige geldsysteem en de belangrijkste kenmerken – rente, geldcreatie en geldhoeveelheid – ter discussie. Voorwaarde voor een effectieve discussie is goed en pluriform economieonderwijs.
Wil je meer weten over het begrip Nieuwe Economie?
Kijk dan naar:
- Er zijn inmiddels diverse boeken verschenen over dit onderwerp.
- Maar we hebben ook online- trainingen ontworpen waarmee je je in korte tijd het thema eigen kunt maken
- Of luister naar een van onze podcasts
- Kijk onze online dialogen met visionaire economen